وظائف مسلمانان در برابر پیامبر

مشخصات کتاب

نویسنده : جعفر سبحانی

ناشر : مشعر

مقدمه

از مسائلی که قرآن به آن اهمیت خاصی داده است، وظیفه جامعه اسلامی نسبت به پیامبر گرامی است، ما در این بخش به وظائف دهگانه ای که قرآن از آنها یاد می کند، اشاره می نمائیم و تشریح خصوصیات این وظائف از قلمرو بحث ما بیرون است.

اطاعت از پیامبر

پیامبر گرامی را از آن نظر که وحی الهی را از مقام ربوبی دریافت می کند، نبی (آگاه از اخبار غیبی) و از آن نظر که مأمور به ابلاغ پیامی از جانب خدا به مردم است، رسول می نامند، پیامبر در این دو مقام، فاقد امر و نهی و اطاعت و عصیان است و وظیفه ای جز پیام گیری و پیام رسانی ندارد و لذا قرآن درباره او می فرماید:«ما علی الرسول الا البلاغ و الله یعلم ما تبدون و ما تکتمون (مائده /99): برای رسول وظیفه ای جز ابلاغ نیست و خدا از آنچه که آشکار می سازید و یا پنهان می دارید، آگاه است».اگر قرآن در قلمرو رسالت، برای رسول حق اطاعت قائل می شود و می فرماید: «و ما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله (نساء /64): هیچ رسولی را اعزام نکردیم مگر اینکه به فرمان خدا، از او اطاعت شود»، مقصود اطاعت طریقی است نه موضوعی، یعنی به پیامهای او گوش فرا دهند و به گفته های او مانند انجام نماز و پرداخت زکات جامعه عمل بپوشانند، انجام چنین وظائفی در حقیقت، اطاعت فرمان خدا است، نه اطاعت پیامبر، هر چند به صورت ظاهر اطاعت پیامبر نیز به شمار می رود و قرآن ماهیت این نوع اطاعتها را در آیه دیگر به صورت روشن بیان می کند و می فرماید: «من یطع الرسول فقد اطاع الله (نساء /80): هر کس